شرکت های معدنکار جهان برای دستیابی به اهداف تولید سالانه خود موانعی همچون کمبود نیروی کار ناشی از کرونا و افزایش هزینه های تولید را پیش رو دارند. شرکت های آنلگو امریکن و آنتافاگاستا ازجمله شرکت هایی هستندکه باید یا اهداف تولید سالانه خود را کاهش داده و یا سرانه مخارج پیش بینی شده خود را افزایش دهند که بخش زیادی از آن به دلیل تورم ناشی از افزایش قیمت گازوییل عنوان شده است.
در نتیجه تحلیلگران پیش بینی می کنند که میزان درآمد این شرکت ها امسال و سال آینده شاهد روندی نزولی باشد. به عنوان مثال بازار سرمایهRBC پیش بینی می کند که درآمد بدون بهره و مالیات شرکت آنگلو امریکن در سال 2022 میلادی 20 درصد و در سال 2023 میلادی 12 درصد کاهش خواهد یافت.
شرکت های بی اچ پی بیلیتون و ریوتینتو که از بزرگترین معدنکاران جهان هستند برآورد کوتاه مدت تولید سنگ آهن سه ماهه نخست سال 2022 میلادی را کاهشی اعلام کرده و در مورد تولید آتی این محصول مورد نیاز فولادسازان هشدار دادند.
تولیدکنندگان بزرگ سنگ آهن معمولا عمده تولید محصول خود را به چین، بزرگترین مصرف کننده جهان، میفروشند اما این کشور پس از افت 30 میلیون تنی تولید فولاد خام خود به روند نزولی تولید این محصول در راستای کاهش آلودگی هوا ادامه خواهد داد.
همچنین به گفته تحلیلگران، قرنطینه های جدید ناشی از شیوع ویروس کرونا در چین، کاهش پیش بینی شده رشد اقتصاد جهانی و تاثیر جنگ روسیه و اوکراین نیز تهدیدهای بزرگی برای این صنعت به شمار می روند
بازار کلیه محصولات معدنی در سراسر جهان پس از آغاز جنگ در اوکراین دچار آشفتگی شده است و پس از اعمال تحریمها علیه روسیه نگرانی در مورد در دسترس بودن مواد خام وجود دارد. لذا قیمت محصولات معدنی از اورانیوم گرفته تا نیکل و مس، از آغاز جنگ روسیه و اوکراین به شدت افزایش یافته است. شاخص کالاهای بلومبرگ پس از افزایش بیش از ۲۵ درصدی از ابتدای سال به بالاترین حد خود رسیده است. افزایش قیمتها نشان دهنده این نگرانی است که تحریمهای اعمال شده توسط کشورهای غربی علیه روسیه منجر به کمبود مواد خام برای بسیاری از بخشهای صنعتی شود.
روسیه ۴ درصد از صادرات مس در جهان را سهیم است اما با توجه به سهم صادراتی ۴۲ درصدی اورانیوم فراوری شده، ۴۰ درصد پالادیوم، ۱۷ درصد گاز طبیعی، ۳ درصد تیتانیوم، ۱۰ درصد پلاتین، ۱۰ درصد طلا، ۱۰ درصد نیکل و همچنین آلومینیوم، زغال، کبالت و فولاد نقش تعیینکنندهای در توازن حاکم بر بازار کالاها و محصولات خام و فراوری شده معدنی دارد. از سوی دیگر اوکراین نیز به عنوان یک تولیدکننده مهم در برخی از این محصولات در جهان نقش بازی میکند که بالطبع توقف یا کاهش تولید و صادرات آن نیز در روند قیمت کالاهای معدنی تاثیر مهمی دارد. در این راستا گفتگویی کردیم با ابوالفضل صالح آبادی، دبیر انجمن مس ایران، که در ادامه میخوانید:
دلیل اصلی افزایش قیمت محصولات ذکر شده از جمله مس را چگونه تبیین میکنید و آیا این افزایش قیمت پایدار خواهد بود؟
دلیل افزایش ناگهانی قیمتها از جمله مس طبیعتا اثرات جنگ روسیه و اوکراین و تحریمهای غرب نسبت به روسیه است، اما در خصوص مس، با توجه به اینکه ظرفیت مازاد در کشورهایی از جمله شیلی، چین، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا وجود دارد به نظر میرسد تعدیل قیمتها در طول زمان محتمل باشد. کما اینکه رشد قیمت مس در اثر جنگ به نسبت فلزاتی مانند نیکل و اورانیوم چندان زیاد نبوده است و در کل مس بر اساس یک ترند بنیادی پیش از این در مسیر رشد بوده است.
پیشبینی کارشناسان از قبل عبور قیمت مس در آینده نزدیک به عبارتی تا پنج سال دیگر از مرز ۱۵ هزار دلار برای هر تن است. لذا در کوتاه مدت، قیمت تحت تاثیر جریان اخبار جنگ و تحریمها خواهد ماند، اما در بلند مدت، عرضه سایر کشورها به تدریج برای جایگزین صادرات از دست رفته روسیه و اوکراین وارد عمل میشوند و قیمتها به سمت تعدیل خواهد رفت.
این افزایش قیمت چه تاثیری بر قیمت مس در ایران میگذارد و قیمت مس در ایران چه تغییراتی ار تجربه خواهد کرد؟
قیمت مس در ایران متاثر از شرایط قیمت جهانی، قیمت مس روند رو به رشدی را تجربه میکند و تولیدکنندگان مس و محصولات مسی اعم از صنعتی و معدنی، رشد قیمتها را در محصولات خویش اعمال میکنند؛ اما همانطور که گفته شد این رشد، اولا در مسیر ترند رشد قیمت مس در چند سال اخیر بوده و ثانیا تاثیر روسیه در صادرات این فلز کمتر از ۴ درصد است لذا موقعیت حال حاضر به نسبت قیمت پایه ۱۰ هزار دلاری مس برای سال ۲۰۲۲ تاثیر کمتر از مثبت یا منفی ۵ درصد دارد. البته هیجانات و اخبار جهانی ممکن است رقم درج شده در تابلو معاملات را نهایتا چند ساعت یا چند روز به خارج از این بازی بکشاند، اما پر واضح است که این موارد در بازار معاملات محصولات معدنی و فراوردههای مس تاثیر خاصی نمیگذارد؛ لذا نظر اینجانب آن است که قیمت مس در ایران مسیر طبیعی خود را پس از فروکش کردن تاثیر اخبار جهانی در خصوص جنگ روسیه و اوکراین ادامه خواهد داد.
سهم ایران از صادرات مس تا چه اندازه افزایش خواهد یافت؟
به طور مشخص جهان به جهت تعدیل شرایط به سمت جایگزینی این کاهش پیش آمده در توازن صادرات و واردات پیش خواهد رفت و کشورهایی از جمله شیلی، چین، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا سریعا در جهت گرفتن این سهم از بازار اقدام خواهند کرد و برنامههای تولیدی خود را به جهت اخذ سهم ۴ درصدی روسیه پیش خواهند برد، اما اینکه تولیدکنندگان در ایران چه میزان بتوانند در این عرصه پویا وارد شوند و سرمایهگذاریهای سریعی در خصوص رشد تولید داشته باشند جای بحث و بررسی بیشتری دارد.
گفتنی است، از آنجا که تولید مس در کشور مازاد بر نیاز داخلی است و کشور میتواند در صادرات این محصول نقش بیشتری ایفا کند، موقعیت حاضر فرصت مناسبی است که در خصوص استراتژیهای صادراتی محصولات معدنی مس از جمله کنسانتره، آند، کاتد مس یا حتی محصولات نیمه ساخته مس با قیمتهای رقابتی در بازار جهانی حضور فعالتری داشته باشیم.
مس به پایینترین سطح یک ماهه خود رسید و بیشتر فلزات صنعتی دیگر سقوط کردند. قیمت سه ماهه مس در بورس فلزات لندن با ۱.۸ درصد کاهش به ۱۰ دلار و ۹۷ سنت در هر تن رسید که پایینترین قیمت از ۱۷ مارس بود و برای سومین کاهش هفتگی تعیین شد.
ونیو یائو، استراتژیست ارشد کالا در گروه بانکی ING گفت: ما عوامل متعددی بر روی فلز مس و سایر فلزات، به ویژه از جنبه کلان، مانند افزایش نگرانیها در مورد رکود بالقوه در ایالاتمتحده، داریم.
رئیس فدرال رزرو آمریکا اظهار کرد: افزایش نیم واحدی نرخ بهره در نشست ماه آینده، نشاندهنده اقدامات تهاجمی در پیش است. بر اساس گزارش کیتکو، محدودیتهای کووید در مصرفکننده فلزات برتر چین تاثیر گذاشته است.
یائو گفت: در ابتدا قرار بود محدودیتهای موقت در شانگهای باشد، اما اکنون بیش از یک ماه گذشته است و هیچکس نمیداند چه زمانی به پایان میرسد و این یکی دیگر از نگرانیهای بزرگ است.
تولید صنعتی در شانگهای، پرجمعیتترین شهر چین، در ماه مارس به دنبال اولین کاهش ماهانه در دو سال گذشته پس از اقدامات سختگیرانه کووید که تولید را در برخی کارخانهها متوقف کرد، سقوط کرد. افزایش موجودی مس در انبارهای مورد تایید بورس فلزات لندن نیز قیمتها را با افزایش ۷۲ درصدی ماه گذشته کاهش داد.
اهمیت انواع فلزات غیرآهنی همچون آلومینیوم، مس، سرب، روی و طلا در صنایع مادر و استراتژیک بر کسی پوشیده نیست. گروه رسانهای «دنیایاقتصاد» در چهارمین گردهمایی بزرگان فلزات غیرآهنی که در اسفندماه۱۴۰۰ برگزار میشود، قصد دارد چشمانداز این صنایع را با نگاهی به تولید و بازار بررسی کند. در این همایش سه روزه (۱۶ تا ۱۸اسفندماه) یکی از بخشهایی که بهصورت ویژه موردبررسی قرار میگیرد، صنعت سرب و روی است.
براین اساس پیش از برگزاری این همایش، «دنیایاقتصاد» نشست هماندیشی با حضور چهار نفر از صاحبنظران این حوزه برگزار کرد. یوسف مرادلو رئیس هیاتمدیره و دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران، امین صفری معاون توسعه معادن و صنایع معدنی شرکت سرمایهگذاری توسعه معادن و فلزات، علی خطیبی مدیرعامل شرکت راهسازی و معدنی مبین و ابراهیم جمیلی رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران حاضران این نشست بودند. فعالان اقتصادی حاضر در این نشست ضمن واکاوی چالشهای پیشروی تولید و تجارت سرب و روی، برمبنای مزیتهای معدنی ایران، پیشنهادهایی را برای طرح شدن در همایش اسفندماه ارائه کردند.
ضرورت مشورتگیری دولت از بخش خصوصی
در آغاز این نشست، سروش فولادچی دبیر همایشهای گروه رسانهای «دنیایاقتصاد» به محورهای موردتایید در نشست پیشین اشاره کرد و گفت: در این نشست نیازمندیها و راهحلهای تداوم و افزایش تولید، افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای تولید، چالشها وفرصتهای صادرات در سرب و روی، لزوم بازنگری و بررسی قوانین و مقررات، لزوم توسعه سرمایهگذاری در صنایع پاییندستی مورد تایید حاضران قرار گرفت. سپس از حاضران خواست درخصوص محورهای پیشنهادی پنل سرب و روی در همایش آتی سخن بگویند.
یوسف مرادلو، رئیس هیاتمدیره و دبیر انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران بهعنوان اولین سخنران، با انتقاد از شیوه سیاستگذاری دولت در حوزه سرب و روی خواهان پیگیری اصلاح روند سیاستگذاری دولت در این همایش و همایشهای مشابه شد. وی گفت: امروز دولتمردان برای سرنوشت ما، حیثیت تجاری، نیروی انسانی و سرمایه ما پشت درهای بسته تصمیمگیری میکنند. متاسفانه دولت در جریان سیاستگذاریها و تصمیمگیری درخصوص این صنعت کوچکترین مشورتی با ما نمیکند.
مرادلو افزود: ما میخواهیم دولتمردان مخصوصا اقتصادیون در دولت را مجاب کنیم که اصلاحاتی در دیدگاههای خودشان ایجاد کنند، زیرا رویکرد کنونی دولت در حوزه سرب و روی آن را به منزل مقصود نخواهد رساند. درمقابل سیاستهای دولت منجر به فرار سرمایه، نارضایتی و احساس پشیمانی فعالان اقتصادی میشود. حتی افرادی که کشور را دوست دارند؛ دیگر با این روند قادر به ادامه فعالیت نیستند و در نهایت دست از تولید، کارآفرینی و تجارت میکشند، چون قادر نیستند هم با سختی تولید کنند و هم از طرفی دولت بهزور آنها را به رینگ بورس ببرد؛ جلوی صادرات آنها را بگیرد و برای واردات آنها مانع ایجاد کند.
وی سپس سیاست قیمتگذاری دستوری در سالهای گذشته را به نقد کشید و گفت: این سیاست در حوزه سرب و روی کماکان ادامه دارد. بهعنوان نمونه، ما حدود ۶ماه است با هیاتمدیره بورس و کارشناسان آن درخصوص اصلاح قیمتها در بورس مکاتبه کردیم. در نهایت نیز توانستیم بورس را مجاب کنیم قیمت را اصلاح کنند؛ آنها نیز اصلاحات را به کارگزاران اعلام کردند. در این بین برخی مدیران ناآگاه به استناد یک صورتجلسه چهار سال قبل، قیمت را تغییر دادند؛ بدون اینکه توجهی به این داشته باشند که آن زمان شمش روی سهمیهای بود ولی الان قیمت حاملهای انرژی و دستمزدها نسبت به چهار سال گذشته رشد کرده است. سیاستگذاران حتی به پارامترهای تاثیرگذار مثل برابری نرخ ارز نیز توجه نکردند. وی تاکید کرد: باید روند سیاستگذاری اصلاح شود و دولتمردان بدانند نباید پشت درهای بسته در مورد صنعت تصمیمگیری کنند. وی در ادامه به برخی بدبینیها نسبت به فعالان اقتصادی اشاره کرد و گفت: دولت باید بداند، در بین فعالان اقتصادی انسانهای شریف و درستکار زیادی وجود دارد که بهصورت تخصصی در حوزههای مختلف فعالیت میکنند. پس تصمیمگیران در دولت باید از این افراد در جریان تصمیمگیری بهره بگیرند، چون مدیران دولتی نمیتوانند در دنیایی که همهچیز تخصصی شده در هر حوزهای اطلاعات داشته باشند. البته متاسفانه الان سیاستگذاران ما نهتنها از بخشخصوصی مشورت نمیگیرند، بلکه از نظرات کارشناسی کارشناسان داخل وزارتخانه نیز استفاده نمیکنند. این درحالی است که در وزارتخانهها کارشناسان استخدام میشوند که مسائل را از ابعاد مختلف بررسی کنند و خط و خطوط بدهند.
وی همچنین به روند تولید و تجارت صنعت سرب و روی در بیش از دو دهه اخیر اشاره کرد و گفت: ما طی ۲۴سال پیش ۱۰۰ هزار تن مصرف داشتیم که همه آن را وارد کردیم. بخشخصوصی با سرمایه و نیروی کارشناسی خود ظرفیت نصبشده را به ۴۵۰ هزار تن رساند.
الان نیز از ۴۵ تا ۵۰درصد این ظرفیت استفاده میکنیم و ۷۵درصد آنچه تولید میشود، صادر میشود. در این مدت هم دولتها کمکی به ما نکردند و گاه حتی چوب لای چرخ ما گذاشتند و هنوز به این کار ادامه میدهند؛ الان ۳ الی ۴سال است که نتوانستهایم مشکل بحث صادرات حاصل از ورود موقت کالا را برطرف کنیم. این در شرایطی است که دولت یا نمیتواند به سادگی نفت صادر کند یا پول نفتی را که صادر میکند به سختی میگیرد، اما صنعت ما بدون دردسر صادراتش را انجام میدهد.
وی تاکید کرد: اگر الان ما با صددرصد ظرفیت کار کنیم، بیش از ۲میلیارد دلار ارزآوری خواهیم داشت. این ۲میلیارد دلار را اگر شما تقسیم بر ۶۰ الی ۶۵ دلار نفتی کنید، ببینید چند بشکه نفت میشود. بنده تاکنون از ظرفیت ثابت صحبت کردم. اگر کمک کنند واردات ما روان شود، تحریمها برداشته شود، بحث «السی» و مسائل بانکی ما حل شود و مواداولیه وارد شود، تولید توسعه پیدا میکند.
سه مشکل عمده صنعت
در این نشست امین صفری، معاون توسعه معادن و صنایع معدنی شرکت سرمایهگذاری توسعه معادن و فلزات از سه مشکل صنعت سرب و روی یعنی عدموجود قوانین، عدمسرمایهگذاری و نبود صنایع پاییندستی سخن گفت و خواهان ارائه ۴-۵محور مشخص صنعت به مدیران دولتی شد. وی گفت: یکی از معضلاتی که در این صنعت است، قوانین است. برخی قوانین کل بخش معدن و صنایع معدنی را دربر میگیرد و بخشی بخشنامههایی است که صرفا بخش سرب و روی را هدف قرار داده است. بهعنوان مثال نوع عرضه، شرایط بازار، استخراج و تعیین قیمت مشخصا از سوی حاکمیت دیکته میشود، بنابراین باید به این موضوع بهصورت تخصصی بپردازیم و در همایش همه صاحبنظران در مورد آن همفکری کنند.
صفری در بخش دیگری از سخنانش درخصوص تمرکز بر فرصتهای سرمایهگذاری تاکید کرد و افزود: اشتباه بخشخصوصی در همه بخشها و نه فقط سرب و روی روش کپیکردن است. مثلا یک شخص کارخانه کنسانتره میزند، همه میروند و کارخانه کنسانتره میزنند. یا اگر وزارت صمت بخواهد مجوز شمش بدهد، همه میروند و صف میکشند؛ درحالیکه الان ۴۷۴هزار تن ظرفیت شمش داریم که فقط ۲۰۰هزار تن تولید میشود، پس نیازی برای سرمایهگذاری در بخش شمش نیست. باید با نگرش ویژه در حوزه اکتشاف سرب و روی سرمایهگذاری کنیم. این اقدام نیز باید با برنامهریزی اتفاق بیفتد.
معاون توسعه معادن و صنایع معدنی شرکت سرمایهگذاری توسعه معادن و فلزات با نقد عملکرد بخشخصوصی و دولت در حوزه سرب و روی گفت: تاکنون فعالان حوزه سرب و روی در این حوزه کار جدی نکردند؛ دولت هم نکرده است. ما باید بر توسعه صنایع پاییندستی توجه ویژه کنیم؛ موضوعی که تاکنون مغفول مانده است.
باید برنامه عملیاتی داشته باشیم
علی خطیبی، مدیرعامل شرکت راهسازی و معدنی مبین نیز با ابراز امیدواری از حضور تیم جدید در معاونت معدنی وزارتخانه گفت: تصور میکنم میتوانیم با ارائه نظرات کارشناسی مناسب در همایش به نتیجه مطلوب برسیم. بر این اساس پیشنهاد میدهم در کنار ارائه گزارش مسائل، یک برنامه عملیاتی ارائه کنیم. با این کار میتوانیم در همایشهای بعدی درخصوص این برنامه عملیاتی و روند پیشرفت آن سخن بگوییم و اقدامات جامانده را یادآوری کنیم.
دو محور اصلی همایش
ابراهیم جمیلی، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در این نشست با تایید مشکلات مطرحشده از سوی حاضران، دو موضوع عدموجود آمار متقن و عدمجامع نگری در این صنعت را چالشهای دیگر صنعت سرب و روی دانست. وی گفت: وقتی ما آمار و ارقام صحیحی نداشته باشیم؛ نمیتوانیم تحلیل درستی داشته باشیم و در نهایت نتیجه هم درست نخواهد بود؛ پس نیازمند کسب آمار متقن هستیم. در ضمن ما نیازمند یک برنامه جامع در این صنعت هستیم. ما باید مشخص کنیم، هدف ما چیست؟ چقدر از منافع ملی را حفظ میکند؟ چقدر میتواند بر درآمد ملی ما بیفزاید؟
جمیلی با مقایسه ایران و ترکیه در زمینه تولید روی گفت: ما الان ۱۰۰کارخانه روی در کشور داریم؛ تولید ما ۲۴۰هزار تن است، در مقابل در ترکیه یک کارخانه ۲۵۰هزارتنی روی افتتاح شده است که ۴۰درصد نیاز داخلی خودش را تامین میکند. این یعنی ظرف ۵ الی ۱۰سال آینده هاب سرب و روی از ایران به ترکیه منتقل میشود. حالا ترکیه برای کاری که ما به آنها یاد دادیم و با سرمایه ما معادنش کشف شد؛ از ما جلوتر افتادهاند.
وی سپس تاکید کرد: ما باید مباحث را در قالب دو محور کلی؛ یکی طرح مشکلات موجود و دیگری آیندهنگری دنبال کنیم. در بحثهای آیندهنگری، یک بحثی که باید موردتوجه قرار گیرد، تامین انبوه ماشینآلات است که در کمیسیون معادن اتاق ایران روی آن کار شده است. اگر این اتفاق بیفتد قیمت ماشینآلات برای معدنکاران حداقل ۳۰درصد کاهش پیدا کند. دومین بحثی که معتقدم باید دنبال کنیم؛ موضوع هزار معدن و صدهزار شغل است. این نیز طرحی است که بحثهای زیادی در مورد آن شده و تکمیلکننده احیای معادن است.
جمیلی افزود: در این بحث نیز فقط آغازکننده کار، کمیسیون معادن اتاق بازرگانی است و اجرا، از آن گروه دیگری است. ما فکر میکنیم معدن را باید به اهلش بدهند، دولت باید کاری کند که خیال فعالان این حوزه از هر نظر راحت باشد و فعالان معدنی با قدرت در راه توسعه تولید و صادرات گام بردارند. اتفاقی که امروز نمیافتد. الان برای ۱۰۰ تا ۱۲۰کارخانه سرب و روی راحتی خیال ایجاد نشده و آنها همواره نگران تامین مواداولیه و صادرات محصولات خود هستند؛ این درحالی است که این آسودگیخیال حق این صنعت است. رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران تاکیدکرد: در مسیر آیندهنگری، سومین موضوع باید نگاه به معادن فراسرزمینی از جمله معادن کشور افغانستان باشد. در معادن افغانستان همه عناصر وجود دارد. البته در اینجا دیگر نباید اشتباه ترکیه تکرار شود. در ترکیه، فعالان ایرانی حوزه سرب و روی، وحدت را فراموش کردند و روی دست یکدیگر بلند شدند و در نهایت ترکیه از عملکرد ما سود برد، اما در افغانستان ما میتوانیم با وحدت و عقلانیت ضمن حفظ منافع جمعی، رقیب جدیدی برای ایران ایجاد نکنیم. ما میتوانیم در افغانستان با تشکیل کنسرسیومهای واقعی و تاسیس شرکتهای مشترک فعالیت معدنی را انجام دهیم. وی در پایان گفت: این صنعت بدون سرمایهگذاری جدید نمیتواند حرف تازهای بزند، در نتیجه باید در این حوزه سرمایهگذاری جدیدی صورت بگیرد تا بتواند حرکت کند.
اقتصاد ایران طی سالهای گذشته تحت شدیدترین تحریمها بوده است که شدت این تحریمها بههمراه بیعملی دولت قبل در حوزه اقتصاد و شرطی کردن آن به مذاکرات هستهای موجب تضعیف بسیاری از حوزههای اقتصادی ایران شده بود.
با روی کار آمدن دولت رئیسی که یکی از مهمترین شعارهایش، قطع وابستگی اقتصاد به بحث مذاکرات هستهای و برجام بود، سیاستها و برنامههای اجرایی حوزه اقتصاد بهجای تمرکز اصلی بر رفع تحریم بر خنثیسازی تحریم متمرکز شد و بدون اینکه دولت اقتصاد را معطل مذاکرات برجامی کند، اقداماتی در راستای قویسازی اقتصاد انجام گرفت که تأثیرات آن در بخشهایی از حوزههای اقتصادی با گذشت حدود یک سال از دولت جدید نمایان شده است که حوزه ترانزیت یکی از این بخشهاست، این در حالی است که طی یک سال گذشته از شدت تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران کاسته نشده است و فشارهای تحریمی همچنان ادامه دارد.
مطابق آمار رسمی از وزارتخانههای اقتصاد و راه و شهرسازی، طی سال 1400 بیش از 12 میلیون و 641 هزار تن کالای ترانزیتی از قلمروی جمهوری اسلامی ایران عبور کرده که نسبت به مدت مشابه سال 99 با 7 میلیون و 530 هزار تن بالغ بر 68 درصد رشد داشته است که این میزان رشد در شدیدترین فشار تحریمی قابل ملاحظه است.
بررسی جزئیات وضعیت آمار ترانزیت نشان میدهد، در مدت یادشده ترانزیت کالا در منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی 4 میلیون و 37 هزار تن، باشماق مریوان یکمیلیون و 736 هزار تن، سرخس در خراسان رضوی یکمیلیون و 633 هزار تن، پرویزخان قصرشیرین یکمیلیون و 292 هزار تن، بازرگان در آذربایجان غربی یکمیلیون و 197 هزار تن، جلفا در آذربایجان شرقی 418 هزار تن و بیلهسوار در اردبیل 409 هزار تن بوده است.
همچنین ترانزیت کالا لطفآباد در خراسان رضوی هممرز با کشور ترکمنستان 324 هزار تن، بندرلنگه در هرمزگان 228 هزار تن، میرجاوه در سیستان و بلوچستان 210 هزار تن بوده است. این 10 گمرک مبدأ اصلی ورود کالای ترانزیتی به کشور محسوب میشوند. در مجموع ورودی ترانزیت کالا از این مبادی 11 میلیون و 484 هزار تن بوده است و سهم سایر گمرکات نیز یکمیلیون و 157 هزار تن در سال 1400 بوده است.
طی سال 1400، مطابق آمار 37 درصد از کالای ترانزیتی از دریا و 63 درصد خشکی وارد کشور شده است که شامل حدود 24 درصد از کالای ترانزیتی از مرز عراق، 15.5 درصد آسیای میانی (CIS)، 16 درصد نیز از سمت اروپا و مابقی (7.5 درصد) از سایر مبادی رسمی، وارد کشور شده است.
در اسفند ماه سال 1400 یکمیلیون و 343 هزار تن کالای ترانزیتی از مسیر ایران عبور کرده است که بررسی آمارها نشان میدهد طی 8 سال اخیر یک رکورد جدید بهشمار میرود.
همچنین بر اساس آمار سازمان راهداری و حملونقل جادهای نیز میزان ترانزیت جادهای کالا از قلمروی جمهوری اسلامی ایران طی سال 1400 به 9 میلیون و 436 هزار تن رسید.
تردد کامیونهای ترانزیتی از مرزهای جادهای کشور طی سال گذشته نسبت به سال 99 بالغ بر 98 درصد افزایش یافت، همچنین طی اسفندماه سال 1400 تردد کامیونهای حامل کالای ترانزیتی به 43 هزار دستگاه رسید که یک حدنصاب جدید در این شاخص ثبت شده است. میانگین تردد کامیونهای ترانزیتی در سال گذشته (ماهانه) 33 هزار و 650 دستگاه بوده است.
در نمودار زیر رشد میزان ترانزیت ریلی در سال 1400 در مقایسه با سال 99 را ببینید.
دستاوردهای اقتصادی در اوج تحریم تنها به بخش رشد ترانزیت خلاصه نمیشود، بلکه بخشهای دیگر اقتصاد مثل تجارت غیرنفتی، فروش نفت و برخی مذاکرات خارجی برای قراردادهای جذاب بهنفع اقتصاد ایران را هم شامل میشود که در گزارشهای بعدی به آنها خواهیم پرداخت.
رئیس انجمن مس ایران گفت: در حال حاضر که صادرات مس کمتر از ۲ میلیارد دلار است باید این صادرات را به ۱۰ میلیارد دلار برسانیم، زیرا پتانسیل این میزان صادرات در کشور وجود دارد.
بهرام شکوری، در خصوص ظرفیت تولید مس در کشور، گفت: مهمترین عناصر و مواد معدنی که در دنیا وجود دارد در ایران نیز موجود است به طوری که در حال حاضر ۱۲ و نیم درصد از معادن ایران بر روی کمربند آلپ هیمالیا قرار گرفته و یکی از مهمترین عناصر و مواد معدنی ایران مس است.
وی افزود: مس یکی از مواد معدنی بوده که بیشترین کاربرد را در تکنولوژیهای نوین دارد بنابراین تولید مس باید ۴ برابر شود و این تولید نیاز به سرمایهگذاری عظیم در اکتشافات دارد.
رئیس انجمن مس ایران بیان کرد: در حال حاضر که صادرات مس کمتر از ۲ میلیارد دلار است باید این صادرات را به ۱۰ میلیارد دلار برسانیم، زیرا پتانسیل این میزان صادرات در کشور وجود دارد.
شکوری اظهار کرد: فولاد نیز سهم خوبی را در توسعه صادرات کشور دارد همچنین باید به سنگهای تزئینی اهمیت بیشتری داده شود، زیرا ذخایر عظیمی از سنگهای تزئینی را در داخل کشور داریم که اگر حمایت جدی از این ذخایر شود میتوانیم در حوزه سنگهای تزئینی ۲۰ درصد از سهم بازار را داشته باشیم.
وی در ادامه عنوان کرد: اگر دولت حمایت جدی از بخش معدن و مواد معدنی ارزشمند داشته باشد بخش معدن میتواند جایگزین نفت شود و چندین برابر درآمدهای نفتی را برای کشور ایجاد کند.
رئیس انجمن مس ایران عنوان کرد: باید به تولید اهمیت بیشتری داده شود و حمایتهای مالیاتی از تولید بیشتر صورت بگیرد همچنین بانکها نظام بانکی را متحول کند تا تسهیلات لازم را در اختیار فعالین معدنی قرار دهند.
شکوری در ادامه بیان کرد: با تمام این حمایتها بخش معدن آینده روشنی را برای تولید، اشتغال و ارزآوری کشور میتواند ایفا کند.
همچنان در صدر 10تولیدکننده برتر فلز سرخ جهان قرار دارد.
به نقل از وب سایت کیتکو kitco شرکت کودلکو شیلی با تولید یک میلیون و 728 هزار تن فلز سرخ در سال 2021 میلادی(بدون تغییر نسبت به میزان تولید سال2020 میلادی) همچنان صدر نشین 10 شرکت برتر تولیدکننده مس جهان است. این شرکت با وجود شرایط ناشی از پاندمی کرونا طی دو سال گذشته، همچنان اهداف تولید خود را ثابت نگه داشته و به سمت اجرای پروژه های توسعه ای خود در حرکت است تا بتواند در سال های 2022و 2023 میلادی به ظرفیت کامل تولید خود دست یابد.
این در حالی است که شرکت فریپورت مک موران با تولید یک میلیون و 407 هزار تن مس طی سال 2021 میلادی، شاهد رشد 19 درصدی نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن است. یکی از دلایل این رشد تولید را می توان آغاز معدنکاری زیرزمینی در منطقه گرسبرگ دانست.
گلنکور سومین شرکت برتر تولیدکننده فلز سرخ جهان است که توانست طی سال 2021 میلادی یک میلیون و 196هزار تن مس تولیدکند(5 درصد کمتر از مدت مشابه سال پیش از آن).علت این کاهش تولید را کاهش عیار در معادن عنوان کرده اند.
شرکت بی اچ پی بیلیتون BHP Billiton به عنوان چهارمین تولیدکننده مس جهان، طی سال 2021 میلادی با تولید یک میلیون و 22 هزار تن مس شاهد افت تولید نسبت به سال 2020 میلادی(یک میلیون 107 هزار تن) بود.
تولید فراتر از برنامه
ساوترن کاپرSouthern Copper پنجمین تولیدکننده فلز سرخ جهان بود که شاهد کاهش 4.3 درصدی تولید نسبت به مدت مشابه سال 2020 میلادی بود. این در حالی است که میزان تولید 958 هزار تن مس در این شرکت، 1.6 درصد فراتر از برنامه تولید(943 هزار تن) بود.
فرست کوانتوم با تولید 816 هزار تن مس، KGHM با تولید 754 هزار تن، ریوتینتو با تولید 494 هزار تن، آنتوفاگاستا با تولید 464 هزار تن و آنگلو امریکن با تولید 463 هزار تن به ترتیب در رتبه های ششم تا دهم تولید فلز سرخ جهان طی سال گذشته میلادی ایستادند. شرکت ملی صنایع مس ایران نیز طبق برآوردهای اولیه بیش از 280هزار تن مس کاتد تولید کرد.
طی سال گذشته میلادی، تولید معادن مس جهان 21 میلیون و 96هزار تن و تولید مس تصفیه شده 24میلیون و 855 هزار تن اعلام شده است.
وزارت صنعت اعلام کرد صادرات کنستانتره زغالسنگ پس از استعلام از واحدهای مصرفکننده در صورت عدم نیاز آنها بر اساس قیمت پایه ارزش متناسب با پایه جهانی انجام می شود.
امیری مدیر کل دفتر صنایع معدنی در ابلاغیهای به انجمن زغالسنگ چارچوبهای صادرات کنستانتره زغال سنگ را تعیین کرد.
در این ابلاغیه آمده است: عرضه زغال سنگ و فراورده های آن از طریق بورس انرژی ایران صورت پذیرد لذا تا فراهم شدن زیرساخت ها و عملیاتی شدن مفاد ابلاغیه فوق صادرات کنستانتره زغالسنگ پس از استعلام از واحدهای مصرفکننده در صورت عدم نیاز آنها بر اساس قیمت پایه ارزش متناسب با پایه جهانی طبق ضوابط و مقررات جاری بلامانع میباشد. مقتضی است با توجه به افزایش 100 درصدی قیمت جهانی زغال سنگ طی ماههای اخیر متوسط قیمت فرآوردههای موردنظر صادراتی به صورت هفتگی و به تفکیک جهت انعکاس به دفتر تعیین ارزش گمرک ارسال گردد.
قیمت آتی سنگ آهن چین با امید به بهبود تقاضا افزایش یافت.
معاملات آتی سنگ آهن معیار چین، حدود چهار درصد افزایش یافت و بیشتر ضررهای هفته را از بین برد زیرا کارخانهها با امید به تقاضای بهتر و از سرگیری حملونقل پس از کاهش محدودیت، تولید را افزایش دادند.
دادههای سایت مشاوره مای استیل نشان داد که نرخ بهرهبرداری از ظرفیت کوره بلند در ۲۴۷ کارخانه فولاد در سراسر کشور در این هفته ۸۶.۴۲ درصد از ۸۴.۹۵ درصد هفته قبل و بالاترین میزان از اواخر جولای در سال ۲۰۲۱ بوده است.
فعالترین معاملات آتی سنگ آهن در بورس کالای دالیان، برای تحویل در سپتامبر، با جهش ۳.۹ درصدی به ۹۲۵ یوان (۱۴۵.۱۹ دلار) در هر تن رسید. در زمان تعطیلی بازار، آنها با ۲.۹ درصد افزایش به ۹۱۶ یوان رسیدند که ۰.۳ درصد کاهش را برای هفته ثبت کردند. ژو گویچو، تحلیلگر جینرویی کپیتال گفت: «فولادسازان با انتظار افزایش تقاضا در بخشهای پاییندستی، تولید خود را از سر میگیرند.
سایر مواد فولادسازی در بورس دالیان نیز افزایش یافت. معاملات آتی زغالسنگ کک در بازار کالایی دالیان با ۲.۸ درصد افزایش به ۳۱۵۲ یوان در هر تن و قیمت کک با ۱.۱ درصد افزایش به ۴۲۱۷ یوان در هر تن رسید.
قیمت آتی میلگرد فولادی مصالح ساختمانی در بورس آتی شانگهای، برای تحویل در اکتبر، با ۱.۳ درصد افزایش به ۵۰۴۹ یوان در هر تن رسید. کویلهای نورد گرم مورد استفاده در خودروها و لوازم خانگی با ۰.۹ درصد افزایش به ۵۱۹۸ یوان در هر تن رسید.
به نقل از کیتکو، مصرف ظاهری محصولات اصلی فولادی از جمله این دو ماده در چین تا روز پنجشنبه ۳.۵ درصد نسبت به هفته قبل افزایش یافت. معاملات آتی فولاد ضد زنگ شانگهای با ۰.۴ درصد افزایش به ۱۹۸۳۵ یوان در هر تن رسید.
دو منبع ارشد دولتی گفتند که بودجه فدرال کانادا شامل سرمایه گذاری حداقل 2 میلیارد دلار کانادا (1.6 میلیارد دلار) برای استراتژی تسریع تولید و فرآوری مواد معدنی حیاتی مورد نیاز برای زنجیره تامین باتری خودروهای الکتریکی (EV) خواهد بود.
به گفته منابع آگاه، دولت نخست وزیر جاستین ترودو که قرار است بودجه خود را منتشر کند، سرمایه گذاری هنگفتی را برای افزایش استخراج مواد معدنی حیاتی از جمله نیکل، لیتیوم، کبالت و منیزیم انجام خواهد داد.
این سرمایه گذاری می تواند بیش از یک سال گسترش یابد، اما منابع از اظهار نظر در مورد چارچوب زمانی خودداری کردند. کانادا ماه گذشته از حمایت مالی برای ساخت دو تاسیسات ساخت باتری برای وسایل نقلیه الکتریکی و یک کارخانه گیگا باطری خبر داد، اما هنوز هیچ توافقی برای استخراج یا پالایش مواد معدنی اعلام نشده است.
جاناتان ویلکینسون وزیر منابع طبیعی در مصاحبه تلفنی اخیر با رویترز گفت: "برخی پروژه های خاص وجود دارد که ما در حال بررسی و کار روی آنها هستیم." وی افزود: همه پروژههای بالقوه، چه استخراج یا فرآوری، باید به طور قابل توجهی تسریع شوند و این همان چیزی است که استراتژی مهم معدنی در مورد آن خواهد بود.
وزارت دارایی کانادا از تایید اینکه آیا سرمایه گذاری در بودجه ای که توسط وزیر دارایی کریستیا فریلند در مجلس عوام ارائه می شود یا خیر، خودداری کرد.
آدرین واپشاس گفت: "کانادا دارای ذخایر معدنی حیاتی فراوانی است و با سرمایه گذاری مناسب، این بخش می تواند هزاران شغل خوب جدید ایجاد کند، اقتصاد ما را رشد دهد و کانادا را به بخشی حیاتی از صنعت رو به رشد جهانی مواد معدنی حیاتی تبدیل کند."
یکی از منابع گفت: «مکالمات فعال بسیاری» بین دولت کانادا و شرکتها در مورد نیاز به تسریع و افزایش تولید مواد خام مورد استفاده در باتریهای EV وجود دارد.
کانادا که بخش بزرگ معدنکاری را در خود جای داده است، صندوقی چند میلیارد دلاری دارد که برای سرمایه گذاری در فناوری های سبز راه اندازی شده است و تلاش می کند شرکت های درگیر در تمام سطوح زنجیره تامین خودروهای برقی را جذب کند تا از آینده قلب تولید خود محافظت کند.
انتاریو از نظر جغرافیایی به خودروسازان مستقر در ایالات متحده در میشیگان و اوهایو نزدیک است و شرکت جنرال موتورز، شرکت فورد موتور و Stellantis NV همگی برنامههای خود را برای تولید خودروهای الکتریکی در کارخانههای استان کانادا اعلام کردهاند.
مواد معدنی حاصل از ضایعات معدن
از آنجایی که باز کردن معادن جدید ممکن است سالها – حتی یک دهه یا بیشتر – طول بکشد، ویلکینسون گفت که برخی از پروژههایی که در حال بررسی هستند شامل «باطلههایی از معادن موجود است که میتوان مواد معدنی حیاتی را از آن استخراج کرد».
او گفت: «ما به آب نمک و ماسه های نفتی، استخرهای باطله و همه این چیزها نگاه می کنیم.»
برندان مارشال، معاون اقتصادی و امور شمال انجمن معدن کانادا، گفت که این نوع پروژه به تحقیق نیاز دارد. مارشال گفت: «برای توسعه فناوریهایی که میتوانند مواد معدنی حیاتی را «از جریان زبالههای عمومی» شناسایی و جدا کنند، نیاز به تحقیق و توسعه وجود دارد.»
یکی از منابع گفت، استراتژی مهم مواد معدنی کانادا، از جمله، بر هدایت تحقیقات، نوآوری و اکتشاف متمرکز خواهد بود.
جنرال موتورز روز دوشنبه اعلام کرد که در حال سرمایه گذاری 2 میلیارد دلاری کانادایی بر روی دو کارخانه است، از جمله یکی که یک خودروی الکتریکی برای استفاده تجاری در کانادا تولید خواهد کرد. ماه گذشته، جنرال موتورز اعلام کرد که با شرکت POSCO Chemical کره جنوبی برای ساخت تاسیساتی برای ساخت مواد باتری در کبک شریک شده است.
اسکات بل، رئیس و مدیر عامل جنرال موتورز کانادا، ماه گذشته گفت که مقدار فراوانی نیکل و سایر مواد خام در کانادا برای تولید مواد فعال کاتدی در استان کانادا مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
فرانسوا فیلیپ شامپاین، وزیر صنعت کانادا، هفته گذشته در ونکوور گفت: «این شرکتها به آن مواد معدنی حیاتی نیاز دارند که کشور ما دارد، بنابراین ما باید به شدت استخراج و فرآوری مورد نیاز را افزایش دهیم.»
بانک جهانی تخمین می زند که تقاضا برای مواد معدنی مورد نیاز برای باتری ها، از جمله لیتیوم و کبالت، تا سال 2050 تقریباً 500 درصد افزایش می یابد. در حال حاضر آسیا، و به ویژه چین، بر تولید و پردازش جهانی مواد معدنی حیاتی، خاکهای کمیاب و فلزات کمیاب مورد استفاده در ساخت خودروهای برقی تسلط دارند.
کنستانتین کارایانوپولوس، رئیس و مدیر اجرایی Neo Performance Materials Inc، یک شرکت پردازش مواد کمیاب و فلزات کمیاب مستقر در تورنتو، گفت که کانادا و آمریکای شمالی کارهای زیادی برای انجام دادن دارند.
مصرف کنندگان زغالسنگ ژاپن و کرهجنوبی واردات روسیه را کاهش دادهاند و به دنبال جایگزین هستند.
تحلیلگران و مقامات اظهار کردند که حداقل دو شرکت در ژاپن و کرهجنوبی واردات زغالسنگ روسیه را در ماههای اخیر متوقف کردهاند و سایرین نیز ممکن است مجبور به پیروی از این اقدام شوند و در صورت گسترش تحریمها به تلاش برای یافتن منابع جدید بپیوندند.
این دو کشور، حدود یک پنجم صادرات زغالسنگ روسیه را به خود اختصاص میدهند که بزرگترین مشتری آن، پس از چین است و اگر اتحادیه اروپا پیشنهاد توقف استفاده از زغالسنگ روسیه را دنبال کند، احتمالا برای اقدامات مشابه با فشار مواجه خواهند شد که رقابت برای عرضه محدود جایگزین را تشدید خواهد کرد.
ویوک دار، تحلیلگر گفت: ممنوعیت اتحادیه اروپا احتمالا واردکنندگان در اتحادیه اروپا، ژاپن و کرهجنوبی را مجبور خواهد کرد که وابستگی خود به زغالسنگ حرارتی و ککسازی روسیه را کاهش دهند.
به گفته دو منبع صنعتی، خارج از بخش انرژی، سیمانسازان کرهجنوبی که حدود سه چهارم زغال سنگ قیر خود را از روسیه وارد میکنند، آسیبپذیر هستند زیرا برای تامین منابع جایگزین تلاش میکنند.
یکی از منابع گفت: ما از اواخر سال گذشته با افزایش قیمت زغالسنگ دست به گریبان بودیم اما اکنون بزرگترین نگرانی ما این است که واردات زغالسنگ از روسیه به طور کامل متوقف شود
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، تحول در صنایع پایین دستی از جمله فولاد، پتروشیمی و معادن را راهی برای خودکفایی صنعتی برشمرد و گفت: توجه به این بخشها سبب افزایش اشتغال و بهبود شرایط اقتصادی، صنعتی و تولیدی کشور میشود.
حجت الله فیروزی درباره تاکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر لزوم خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک گفت: باید در تامین نیازهای اصلی و اساسی کشور به تولید داخلی متکی باشیم، نباید برای تامین این کالاها به خارج از کشور چشم بدوزیم. دولت سیزدهم از ابتدای شروع کار خود گامهای بسیار ارزشمندی در این زمینه برداشته است.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود: تاکید رهبر معظم انقلاب همواره بر خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک بوده است، در تولید برخی از محصولات به خودکفایی قابل توجهی دست یافتهایم.
نماینده مردم فسا در استان فارس تاکید کرد: نکتهای که رهبر معظم انقلاب درباره جهاد تبیین تاکید فرمودند، امید دادن به مردم و توجه به داشتههای داخلی است. ملت ایران توانمندیهای قابل توجهی در صنایع کشاورزی و شرکتهای دانش بنیان دارند که با اتکای به آن میتوانند نیاز داخلی را تامین کرده و مازاد آن را هم صادر کنند. ولی شاید عامه مردم به دلیل عدم برخورداری از اطلاعات کافی، احساس کنند ما بیشتر واردکننده محصولات هستیم.
وی تاکید کرد: باید توجه داشت که کالاهای اساسی نیاز ضروری کشور است و اگر کمبودی در این محصولات ایجاد شود، کشور دچار آسیب می شود و این محصولات در حوزه کشاورزی، صنعتی، دارویی است که باید در آن به خودکفایی برسیم.
فیروزی با بیان اینکه خودکفایی تعریف بسیار گستردهای دارد، اظهارداشت: در حوزه رشتههای دانش بنیان، تامین استاد، ایجاد رشتههای جدید دانشگاهی و سایر بخشها هم باید به خودکفایی لازم برسیم.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره عملکرد دولت سیزدهم در دستیابی به خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک گفت: با توجه به برنامهای که وزیران دولت سیزدهم ارائه دادند و عملکرد آنها در شش ماه گذشته، برنامهریزی دقیقی برای دستیابی به این هدف انجام شده است ولی اینکه توقع داشته باشیم در عمر کوتاه دولت خیلی سریع به نتیجه لازم برسیم، توقع زیادی است و باید به دولت فرصت داد و کمک کرد تا هدفهای تببین شده محقق شوند.
وی ادامه داد: به نظرم اشتباهی که اکنون بخشها و نهادهای مختلف کشور دچار آن شدند، این است که صنعت را فقط به صنعت خودرو خلاصه کردیم. البته صنعت خودورسازی کشور ایراد دارد و حتما باید اصلاح شود و برنامه تحولی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت هم ارائه شده که میتواند تحولی مهم در صنعت خودرو سازی کشور ایجاد کند.
فیروزی با ذکر پیشنهادی برای رسیدن به خودکفایی در محصولات استراتژیک در کشور گفت: اما صنایع پیشتاز دیگری در حوزه فولاد و پتروشیمی داریم که میتوان با ایجاد صنایع پایین دستی و ظرفیتهای جدید نسبت به رشد این بخشها اقدام کرد. همچنین در حوزه معادن تنوع و ظرفیت بسیار بزرگی است که میتوان از آن بهره جست.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: در حوزههای پایین دستی مانند، نفت، گاز، فولاد و پتروشیمی ظرفیت بالایی برای فعالیت وجود دارد که میتواند سبب افزایش اشتغال شده و نیاز کشور را هم برطرف کرده و تحول اقتصادی، صنعتی و تولیدی را به همراه بیاورد.
واردات سنگآهن به ترکیه در فوریه سال جاری میلادی نسبت به سال قبل بیش از دو برابر افزایش پیدا کرد و به ۸۵۰ هزار تن رسید. هزینه واردات نیز در کنار بالا رفتن حجم واردات، ۴۲ درصد رشد سالانه داشته و ۹۳.۳ میلیون دلار شده است. آمارها حاکی از این است که در حالی واردات رشد یافته است که تولید فولاد خام این کشور در ماه فوریه برای دومین ماه متوالی افت داشته است
تولید فولاد خام ترکیه با توجه به واردات سنگآهن به این کشور که نسبت به سال گذشته، بیش از دو برابر افزایش پیدا کرد و به ۸۵۰ هزار تن رسید، در ماه فوریه ۳.۳ درصد افت سالانه داشته و میزان سه میلیون تن تولید به ثبت رسید.
ضمن اینکه برزیل با ۳۳۷ هزار تن، بزرگترین عرضهکننده سنگآهن به ترکیه بود و این در حالی است که در ماه فوریه سال قبل، حدود ۱۲۶ هزار تن صادرات به ترکیه داشت.
لازم به ذکر است که میزان واردات سنگآهن از روسیه به ترکیه ۱۴ درصد رشد سالانه داشت و عدد آن نیز ۱۱۰ هزار تن ثبت شد ولی انتظار میرود در ماه مارس با توجه به جنگ روسیه و اوکراین، افت شدیدی در این زمینه به وجود بیاید
ارزش منابع معدنی افغانستان در سال ۲۰۱۳ حدود ۱ تریلیون دلار برآورد شده بود ولی ارزیابیهای تازه از وجود منابع بکر لیتیوم و خاکهای کمیاب حکایت دارد که جهان برای خلاصی از سوختهای فسیلی سخت به آنها نیاز پیدا کرده است. آیا استقبال چین به عنوان قطب تولید فلزات و خاکهای کمیاب از قدرتگیری شبهنظامیان طالبان برای تسلط بر این ذخایر است؟
تازهترین گزارش سالانه منابع معدنی در افغانستان که در ژانویه ۲۰۲۱ از سوی موسسه مطالعات زمین شناسی ایالات متحده منتشر شده، حاکیست: «افغانستان دارای ذخایر بوکسیت(سنگ رسوبی حاوی آلومینیوم)، مس، آهن، لیتیوم و خاکهای کمیاب است.»
همزمان با سرعت گرفتن تلاش جهانی برای به حداقل رساندن مصرف سوختهای فسیلی مانند نفت و گاز برای تولید انرژی، استفاده از مس و لیتیوم برای ذخیره و انتقال کارآمدتر انرژی برق بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. چنان که قیمت مس به عنوان فلز مطلوب تولید کابلهای برق طی سال جاری میلادی با ثبت نرخ ۱۰ هزار دلاری به ازای هر تُن رکوردی تاریخی را ثبت کرده و استفاده از لیتیوم برای ذخیره انرژی برق در باتری خودروهای الکتریکی و نیز افزایش بهرهوری ذخیره و انتقال برق تولیدی نیروگاههای بادی و خورشیدی در حال افزایش است.
اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۰، لیتیوم را به همراه کبالت، گرافیت، سیلیکون و تانتالوم به فهرست رسمی ۳۰ ماده اولیه که از نظر این اتحادیه برای استقلال انرژی اروپا «حیاتی» تلقی میشود، افزود. در همین حال، آژانس بینالمللی انرژی(IAE) نیز برآورد کرد که تقاضای جهانی لیتیوم تا سال ۲۰۴۰ بیش از ۴۰ برابر میشود.
گیوم پیترون، نویسنده کتاب «جنگ فلزات کمیاب» نیز در این کتاب اذعان کرده که افغانستان بر روی ذخایر عظیمی از لیتیوم قرار گرفته که تا به امروز دست نخورده باقی مانده و مورد بهره برداری قرار نگرفته است.»
افزون بر لیتیوم، خاکهای کمیاب حاوی عناصر نئودیمیوم، پراسئودیمیوم یا دیسپروزیم نیز در افغانستان یافت میشوند؛ خاکهایی که در ساخت آهنرباهای مورد استفاده در صنایع آینده مانند نیروگاههای بادی و تولید خودروهای الکتریکی مورد نیاز هستند.
گزارش مشترک سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد، مجموع ارزش منابع معدنی و زیرزمینی افغانستان را یک تریلیون دلار تخیمن زد.
این کشور پیشتر تنها به عنوان دارنده معادن غنی سنگهای قیمتی همانند لاجورد، زمرد، یاقوت سرخ، تورمالین، پودر تالک یا حتی سنگ مرمر و زغال سنگ شهرت داشت. منابعی سنتی که بنا بر ادعای موسسه مطالعات زمین شناسی ایالات متحده اکثرا به کشورهای همسایه افغانستان به ویژه پاکستان قاچاق میشده است.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
آقای پیترون به خبرگزاری فرانسه گفته که حتی قبل از تسلط شبهنظامیان طالبان بر افغانستان، چین ۴۰ درصد مس جهان، نزدیک به ۶۰ درصد لیتیوم و بیش از ۸۰ درصد خاکهای کمیاب را در جهان تولید میکرده و از این منظر بیراه نیست که پکن از این گروه شبهنظامی حمایت کرده، چرا که روابط حسنه با آنها میتواند دسترسی چین به منابع غنی افغانستان را همواره کند.
نویسنده کتاب «جنگ فلزات کمیاب» یادآور میشود که چین بر خلاف غرب، انعقاد قراردادهای تجاری خود را به رعایت اصول دموکراتیک و حقوق بشر مشروط نمیکند و همین امر به جذابیت افغانستان برای پکن افزوده است.
اما بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که تا زمانی که ثبات سیاسی و امنیت بلندمدت در افغانستان برقرار نشود، ال دورادویی به نام افغانستان نمیتواند به زمین بازی ژئوپلیتیک برای انتقال انرژی جهانی بدل شود.
بر همین اساس، آقای پیترون یادآوری میکند که در صنایع معدنی گاه به ۱۰ تا ۲۰ سال زمان برای کشف و بهرهبرداری منابع نیاز است و اگر نظام سیاسی با ثبات و قانونی پایدار در افغانستان وجود نداشته باشد، هیچ شرکتی در این کشور سرمایهگذاری نخواهد کرد و جهان همچنان تامین منابع کمی گرانتر اما پایدارتر را ترجیح خواهد داد.
البته برخی کارشناسان نیز معتقدند که افزون بر ثبات سیاسی و امنیت، عدم وجود زیرساختهای اولیه و توسعه یافته در اقلیم کوهستانی افغانستان میتواند توجیه اقتصادی بخشی از سرمایهگذاریها را از بین ببرد و حتی در عمل، برخلاف نظر آقای پیترون، استخراج منابع معدنی افغانستان را گرانتر از سایر نقاط جهان کند
آدرس : مشهد-احمدآباد-حدفاصل بعثت 3و5-پلاک21 | |||
تلفن : 95 95 3840 (051) | |||
کدپستی : 56472-91767 | صادرکننده برتر استانی سال 1400 | ||
Email :info@emidco.com |