نمایش مطلب با برچسب سرب

ابراهیم گلی بیان کرد: حدود 6 ماه است که به دلیل کمبود مواد اولیه و سرمایه در گردش فعالیت خود را متوقف کرده‌ایم. سخت‌گیری‌های بیش از اندازه برخی از سازمان‌ها در زمینه واردات باتری، باعث شده است تولیدکنندگان شمش سرب با کمبود مواد اولیه در سطح بازار مواجه و ناچار به توقف تولید خود شوند. در حالی که ما امکانات لازم جهت ذوب باتری در داخل کارخانه را فراهم ساخته‌ایم اما سازمان محیط زیست همکاری‌های لازم جهت تسریع در واردات باتری فرسوده را به عمل نمی‌آورد و  سازمان‌های دیگر مانند صنعت، معدن و تجارت و انرژی اتمی نیز شرایط مختص به خود را دارند. در واقع واردات باتری فرسوده، مستلزم تایید کلیه این سازمان‌ها است که در نهایت زمان‌بر و همچنین هزینه‌بر خواهد شد.

به دنبال مجوز تولید شمش سرب از خاک معدنی هستیم

وی افزود: از آنجایی که ما با کمبود باتری فرسوده طی ماه‌های گذشته مواجه شدیم، به دنبال تولید شمش سرب از کنسانتره بودیم. به همین منظور تلاش کردیم تا نیمی از خاک معدن خود را که در کنار کارخانه در خمین قرار دارد، به تولید شمش اختصاص دهیم. بنابراین درخواست خود را مبنی بر تولید شمش از خاک معدنی به منظور مقابله با خام‌فروشی و همچنین کاهش آلایندگی باتری فرسوده به سازمان محیط زیست استان ارائه دادیم. متاسفانه درخواست ما از جانب این سازمان رد شد و ناچار به طرح آن در کمیسیون ماده 11 استان شدیم. این کمیسیون متشکل از نمایندگان سازمان‌های مختلف است که دانش و اطلاعات کافی در ارتباط با صنعت سرب ندارند و به همین علت این درخواست در کمیسیون فوق نیز تایید نشد. در حالی که تصمیم داشتیم با تولید محصول نهایی از خاک معدنی که متعلق به خود مجموعه است، ارزش افزوده و اشتغال‌زایی بیشتری ایجاد کنیم اما نه تنها موفق به اجرای چنین کاری نشدیم بلکه به دلیل تامین نشدن مواد اولیه کافی، تولید را موقتا متوقف کرده‌ایم.

 مدیر کارخانه بازیافت سرب گلی عنوان کرد: نوسان قیمت مواد اولیه، چالش دیگری است که در حال حاضر اکثر تولیدکنندگان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. قیمت باتری فرسوده حدود 40 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است و تولیدکنندگان شمش سرب باید مبلغ هنگفتی برای خرید یک تن باتری فرسوده بپردازند. این در حالی است که سود چندانی عاید آن‌ها از تولید شمش نخواهد شد و نوسان نرخ دلار می‌تواند حتی منجر به ضرر فراوانی تنها در زمینه تامین ماده اولیه شود. از سوی دیگر، مشتری اصلی باتری‌های فرسوده، شرکت‌های تولیدکننده باتری نو هستند که دوباره نسبت به خرید آن‌ها از بازار و ذوب در کوره‌های مخصوص اقدام می‌کنند و این باعث شده است دست تولیدکنندگان شمش از ماده اولیه کوتاه باقی بماند. البته این فرایند معقولانه و اقتصادی به نظر می‌رسد؛ چراکه این شرکت‌ها با تامین نقدینگی لازم و در ازای خرید باتری فرسوده، دوباره اقدام به تولید باتری نو می‌کنند و آن را در اختیار صنایع مختلف به ویژه خودروسازی قرار می‌دهند. ما هم به دنبال آن هستیم تا در آینده نسبت به تولید باتری نو اقدام کنیم تا بتوانیم ضمن تامین مواد اولیه، چالش کمتری در تولید شمش سرب داشته باشیم.

صنعت سرب آلاینده نیست

گلی در خصوص آلایندگی صنعت سرب، اذعان کرد: متاسفانه دیدگاهی در جامعه در خصوص آلایندگی صنعت سرب شکل گرفته است که در واقعیت، به عنوان یک سیاست غربی به منظور تخریب اهمیت این صنعت در داخل کشور مطرح شده است. در حالی که تولیدکنندگان خارجی با عنایت به ماهیت صنعت سرب اقدام به کارگیری از این فلز در صنایع مختلف می‌کنند، به دنبال آن هستند تا توسط افرادی در داخل کشور، اهمیت سرب را کمرنگ جلوه دهند. آلودگی هوا، معضل بزرگی است که در اکثر کشورهای پیشرفته صنعتی جهان مانند هند دیده می‌شود و بنابراین نمی‌توانیم آن را تنها به یک صنعت خاص مانند سرب نسبت دهیم. ما تمام تلاش خود را جهت کاهش آلایندگی تولید شمش سرب به کار گرفته‌ایم و هر سه ماه یک‌بار، گزارش زیست‌محیطی خود را به این سازمان و آزمایشگاه‌های مربوطه ارائه می‌کنیم. بر همین اساس می‌توان گفت که یک جوسازی مخرب علیه صنعت سرب در داخل شکل گرفته است و باید تلاش کنیم تا نسب به رفع سوء تفاهم‌های موجود اقدام کنیم.

وی در ارتباط با نوسان قیمت سرب، تصریح کرد: نکته قابل توجه این است که سرب برخلاف سایر فلزات، نوسان قیمتی چندانی در بورس فلزات لندن نداشته است و بیشترین قیمت آن در بازارهای جهانی در حدود دو هزار و 500 دلار به ازای هر تن و کمترین قیمت آن در حدود یک هزار و 700 دلار به ازای هر تن بوده است. عامل تاثیرگذار بر قیمت سرب در بازار داخلی، نوسان نرخ دلار است که تاثیر خود را بیشتر از نوسان قیمت سرب در بازارهای جهانی نشان می‌دهد. ما در حالی از سال 1393 تولید شمش سرب را آغاز کرده‌ایم که قیمت سرب نوسان زیادی در بورس فلزات لندن نداشته است؛ در حالی که قیمت سرب 10 میلیون تومان به ازای هر تن در سال 1397 بود و در حال حاضر قیمت آن به حدود 70 میلیون تومان به ازای هر تن رسیده است. ضرورت دارد که یک نرخ ثابت برای دلار تعیین شود تا تولیدکنندگان بتوانند یک برنامه‌ریزی بلندمدت برای تامین مواد اولیه خود داشته باشند.

نقش دولت در حمایت از تولید

 این تولیدکننده شمش سرب در ادامه به حمایت تاثیرگذار دولت از تولید اشاره کرد و گفت: مشخص نیست که چرا بسیاری از تولیدکنندگان نسبت به دولت موضع‌گیری می‌کنند؛ در حالی که دولت نسبت به صدور مجوز، در اختیار گذاشتن زمین و تامین زیرساخت‌‎های لازم اقدام می‌کند و در ادامه این خود تولیدکننده است که باید بتواند با کاهش توقعات، نسبت به توسعه و پیشرفت در تولید اقدام کند. قرار نیست که فرار از قانون و عدم رعایت قوانین توسط بعضی از تولیدکنندگان را بر گردن دولت بیندازیم؛ در حالی که امکاناتی که دولت در اختیار تولیدکنندگان داخلی قرار داده است، در سایر کشورهای جهان دیده نمی‌شود. ما همواره تلاش کرده‌ایم نسبت به پرداخت قانونمند بیمه، مالیات، حقوق دولتی و حتی قبوض مختلف انرژی اقدام کنیم و اگر سایر تولیدکنندگان نیز همکاری‌های لازم را با دولت داشته باشند، بسیاری از مشکلات موجود مرتفع خواهد شد.   

گلی در پاسخ به سوال خبرنگار «فلزات آنلاین» مبنی بر اینکه در حال حاضر معدنکاران کشور با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند، اظهار کرد: حدود 10 هزار معدن در داخل کشور تا پایان سال 1400 شناسایی شده است که حدود 6 هزار و 500 معدن، فعال و حدود سه هزار و 500 معدن، غیر فعال هستند. اکتشاف، مقوله بسیار مهمی است که با ضعف‌های فراوانی در این زمینه مواجه هستیم. نبود تجهیزات و ماشین‌آلات روز معدنی نیز از دیگر مشکلات معدنکاران کشور است. متاسفانه هنوز رابطه سازنده و شفاف میان بعضی معدنکاران و سازمان‌های دولتی شکل نگرفته است و افراد به دنبال اعلام آمار و ارقام نادرست میزان ذخایر معدنی جهت کاهش حقوق دولتی و یا مالیات بر درآمد هستند. در حالی که با توجه به اهمیت بالای معدن، اگر یک رابطه دوطرفه صادقانه میان معدنکاران و دولت شکل بگیرد، شاهد رشد و توسعه روزافزون بخش معدن و عملیات‌های مختلف معدنی به ویژه اکتشاف در آینده نزدیک خواهیم بود.

اهمیت فرآوری کنسانتره سولفوره سرب

وی در ارتباط با اهمیت فرآوری کنسانتره سولفوره سرب، مطرح کرد: معدن ما حاوی ذخایر اکسیدی، سولفوره و گالن سرب است. گالن، یک ذخیره ناب سولفوره با عیار 86 درصد سرب است که به صورت مستقیم می‌توان نسبت به ذوب آن در کوره اقدام کرد. این ماده معدنی در معادن اطراف کرمان و یزد یافت می‌شود و می‌تواند در تولید شمش سرب با استفاده از خاک مورد استفاده قرار بگیرد. از آنجایی که تولید شمش سرب و حتی روی عمدتا با استفاده از خاک اکسیدی صورت می‌پذیرد و  میزان این ذخایر در معادن کشور رو به پایان است، بنابراین باید به دنبال گسترش دانش و تکنولوژی تولید شمش با استفاده از خاک سولفوره باشیم؛ چراکه این دانش به صورت محدود در اختیار چند تولیدکننده داخلی قرار دارد و امیدوار هستیم در آینده بتوانیم بیشترین بهره‌وری را از ذخایر عظیم سولفوره در کشور داشته باشیم.

مدیر کارخانه بازیافت سرب گلی ضمن اشاره به عرضه خاک معدنی در بورس، تاکید کرد: به نظر می‌رسد عرضه خاک در بورس کالای ایران شفاف نیست و با مشکلاتی همراه است. ضمن اینکه عیار این خاک از نمونه‌های وارداتی کمتر و قیمت آن بیشتر است. متاسفانه این خاک به گروهی خاص تعلق می‌گیرد و  به همین علت بسیاری از تولیدکنندگان شمش، ناچار به واردات خاک از کشورهای همسایه مانند ترکیه و آذربایجان هستند. واردات خاک معدنی نیز مشکلات خاص خود را دارد و حتی تولیدکنندگانی که به صورت ورود موقت مشغول تولید شمش چه با استفاده از خاک و چه باتری فرسوده هستند، نسبت به رفع تعهد ارزی دغدغه‌هایی را دارند.

تولید شمش سرب در کوره دوار

گلی در خصوص فرایند تولید شمش سرب، عنوان کرد: برای تولید شمش‌ سرب، از کوره‌ دوار استفاده می‌کنیم که این تکنولوژی از سال 1930 در کشور آلمان شکل گرفته و تاکنون به عنوان یکی از روش‌های اصلی تولید شمش سرب شناخته شده است. برای تولید، از دستگاه‌ها و ماشین‌آلات داخلی استفاده می‌کنیم. خوشبختانه توانایی تولید تجهیزات مورد نیاز برای تولید شمش سرب توسط متخصصان داخلی وجود دارد و احتیاجی به واردات آن‌ها نداریم. ضمن اینکه کاربرد عمده شمش سرب در باتری‌سازی، کارخانه‌های تولید مواد سربی مانند وزنه بالانس ماشین، صفحات بیمارستانی مورد استفاده در دیواره‌های دستگاه‌های رادیولوژی و همچنین گلوله‌های سربی در صنایع نظامی است.

وی در پایان با اشاره به اهمیت نظارت در بازار فروش شمش سرب، یادآور شد: دولت باید برای تمام صنایع به ویژه فلزات اعم از آهنی و غیر آهنی، یک ساز و کار واحد در تولید، فروش و صادرات در نظیر بگیرد تا دست واسطه‌ها از بازار فروش و حتی صادرات قطع شود؛ چراکه حضور واسطه‌ها منجر به بی‌ نظمی در بازار و افزایش قیمت کاذب شمش خواهد شد و امیدوار هستیم اقدامات لازم در این زمینه توسط مسئولان ذی‌ربط صورت پذیرد.

در این بین مصرف سرب در تولید انواع باتری‌های خودرویی و صنعتی، سهم عمده‌‎ای را به خود اختصاص داده است که با وجود تلاش‌هایی که برای جایگزینی این فلز با سایر مواد در این صنعت شده است، همچنان عمده تولیدات باتری با استفاده از سرب صورت می‌پذیرد و در حال حاضر بیش از 70 درصد سرب تولیدی جهان از محل بازیافت باتری‌های فرسوده و کمتر از 30 درصد آن از محل استخراج و استحصال منابع طبیعی صورت می‌پذیرد.

تولید شمش سرب به دو دسته بازیافت و استخراج از منابع طبیعی دسته‌بندی و با روش‌های هیدرومتالورژی و پیرو متالورژی انجام می‌شود . با توجه به سرعت تولید، روش‌های پیرو متالورژی از اهمیت بالاتری برخوردار است. به این ترتیب از نظر تکنولوژیکی، بیشتر تمرکز بر روی ارتقاء و استفاده از کوره‌های نوین بوده است. از سال 2000 تاکنون، توسعه و استفاده از کوره هایی نظیر Ausmelt ، Side Blowing  و Bottom Blowing در کشورهای استرالیا و چین صورت گرفته است.

با عنایت به تحولات صورت گرفته در 12 سال گذشته، سرمایه‌گذاری در این صنعت  به سمت ایجاد کارگاه‌های کوچک و متوسط سوق یافته است؛ به نحوی که آمار جوازهای تاسیس صادره به این شکل، نزدیک به 400 واحد رسیده که البته بخش عمده‌ای از آن نیز به بهره‌برداری رسیده است. بنابراین با توجه به گسترش بی‌رویه تعداد این واحدها از یک سو و محدودیت تامین مواد اولیه و بعضا محدودیت‌های زیست‌محیطی از سوی دیگر، اکنون تعداد زیادی از این کارگاه‌ها غیر فعال و یا با ظرفیت‌های محدود اقدام به تولید می‌کنند. در واقع علت  اصلی کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت سرب طی یک تا دو سال گذشته، عمدتا ناشی از اشباع سرمایه‌گذاری در واحدهای کوچک و متوسط و همچنین محدودیت‌های صدور مجوز واردات از طرف سازمان محیط زیست بوده است.

نرخ سرب داخلی تابعی از عوامل مختلف از جمله نرخ ارز بازار جهانی فلزات در بورس فلزات لندن، میزان عرضه باتری فرسوده و میزان تقاضای سرب است و بدون شک نرخ‌های جهانی در نرخ بازار داخلی سرب تاثیرگذار خواهد بود اما میزان تاثیرگذاری آن همواره مستقیم نیست بلکه در فصل‌های افزایش نیاز بازار به باتری‌های نو برای خودروها، تقاضای تولیدکنندگان باتری افزایش می‌یابد و این افزایش تقاضا باعث ایجاد حباب در نرخ و افزایش نرخ سرب داخلی فراتر از نرخ‌های جهانی می‌شود. در مقابل در فصل‌هایی که نیاز تولیدکنندگان باتری کاهش می‌یابد، جریان معکوس رخ می‌دهد اما در هر حال نرخ‌های جهانی در نرخ داخلی تاثیرگذار هستند.

کمک دولت در راستای حمایت از این صنایع، صرفا محدود به صدور مجوز مقطعی صادرات قطعی و صدور مجوز ورود موقت مواد اولیه در مقابل صادرات بوده است. همچنین خاطرنشان می‌شود با توجه به اینکه تولیدکنندگان سرب محصول خود را از محل بازیافت باتری‌های فرسوده انجام می‌دهند و این صنعت از جمله صنایعی است که مقررات خاص زیست‌محیطی بر آن حاکم است، واردات  باتری فرسوده به عنوان مواد اولیه و صادرات از محل استحصال آن، عموما باید با هماهنگی وزارت صمت و سازمان محیط زیست صورت پذیرد که این موضوع باید با درایت مدیران این دو سازمان دولتی و با رعایت منافع ملی در جهت حفظ این صنایع ارزآور به خصوص صنایعی که با رعایت نکات زیست‌محیطی سرمایه‌گذاری شده‌اند و با عنایت ویژه‌ای که به مسائل امنیت محیط زیست کشور دارند ،گام‌های اساسی بردارند.

در پایان باید تاکید کرد با وجود اینکه صنایع باتری‌سازی و خودروسازان جهان در صدد جایگزینی سایر مواد به جای سرب برای تولید باتری هستند، همچنان سرب بیشترین مصرف در تولید باتری را دارد. بنابراین حداقل تا 10 سال آینده مصرف سرب کاهش در خور توجهی در جهان نخواهد داشت اما در بلندمدت این فلز با کاهش مصرف مواجه خواهد بود. در خصوص آینده صنایع سرب در کشور به نظر می‌رسد در صورتی که سیاست‌های سازمان محیط زیست و وزارت صمت در راستای حفظ محیط زیست ، تولید سرب در ایران را در حد تامین نیاز داخلی تعیین کند و از ورود موقت باتری‌های فرسوده و صادرات از این محل ممانعت شود، در آینده کارگاه‌های کوچک و سنتی که امکان تجهیز خود به امکانات کنترل آلاینده‌های زیست‌محیطی را ندارند، محکوم به توقف فعالیت خود و یا تغییر کاربری کارگاه‌های خود خواهند بود.